ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ



ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ (α)
+από το βιβλίο του Επισκόπου 
Γόρτυνος & Μεγαλουπόλεως
κ.κ. Ιερεμίου Φούντα+


Από το σημερινό μου κήρυγμα, αγαπητοί μου αδερφοί, θα αρχίσω να σας μιλώ για την Θεία Λειτουργία. Αν σας ρωτήσει κανείς ποιο είναι το καλύτερο και ωραιότερο πράγμα που γίνεται στην γη, να του απαντήσετε:  Είναι η Θεία Λειτουργία. όχι όμως μόνο κάτω στη γη. αλλά κατά ανερμήνευτο μυστικό τρόπο, παράλληλα με εμάς, και πάνω στον Ουρανό τελούν οι Άγγελοι την Θεία Λειτουργία.
Το ανώτερο λοιπόν στην γη και τον ουρανό είναι η Θεία Λειτουργία.
 Η Θεία Λειτουργία, αγαπητοί μου, δεν είναι έργο ημών των Ιερέων μόνο. Γιατί έτσι λέγουν πολλοί, ότι η Θεία Λειτουργία είναι «δουλειά» των παπάδων. Όχι! Λέγεται «Λειτουργία», γιατί είναι έργο του «λείτους». Αυτές οι δύο λέξεις «έργον» και «λείτος», κάνουν την λέξη «Λειτουργία».
«Λέιτος» λέγεται ο λαός. Άρα η Λειτουργία είναι έργο του λαού. Αυτό είναι το μεγάλο έργο, αγαπητοί μου, αυτή η μεγάλη προσφορά, που κάνει η Εκκλησία για τον λαό της: Κάνει γι αυτόν την Θεία Λειτουργία, που είναι το πάν, που δεν μπορεί να την κάνουν οι σοφοί και άρχοντες του κόσμου.
Και αφού λοιπόν η Θεία Λειτουργία γίνεται για τον λαό, ελάτε να σας πώ τώρα την πρώτη αλήθεια: Μόνος του ο παπάς χωρίς να έχει και λαό στην Εκκλησία, έστω και μια γιαγιά, δεν μπορεί να τελέσει την Θεία Λειτουργία.
Στην Θεία Λειτουργία, αγαπητοί μου, βρίσκουμε τον Θεό και παίρνουμε την Χάρη Του.
 Αν σας ρωτήσει κανείς, εσάς που έρχεστε στην Εκκλησία, τι είδατε και τι πήρατε εκεί μέσα που είσαστε κλεισμένοι, να τους πείτε: Είδαμε το Φως το αληθινό, λάβαμε Πνεύμα επουράνιο!
Να λειτουργιέστε αδερφοί μου χριστιανοί, για να παίρνετε την Χάρη του Θεού, αυτό το ως το αληθινό. Παλαιότερα, όταν ήθελαν να πουν για κάποιον ότι είναι κακός άνθρωπος, τον έλεγαν «αλειτούργητο».
όταν η εγγόνα αγαπούσε κάποιον που δεν πήγαινε στην Εκκλησία, η γιαγιά έλεγε: «Τον αλειτούργητο θα πάρεις παιδάκι μου; Τι προκοπή θα κάνεις με τον αλειτούργητο;»
 Για να μην σας κουράσω άλλο στο πρώτο αυτό εισαγωγικό κήρυγμα για την Θεία Λειτουργία, θέλω να τελειώσω με μια όμορφη ιστορία, που την γράφουν τα συναξάρια μας. Συνέβηκε την περίοδο της τουρκοκρατίας:       
 
Στο χειμερινό παλάτι του πασά, ήταν υπηρέτες δύο παλικάρια. Ο ένας ήταν Τούρκος και ο άλλος Χριστιανός.

Αλλά η γυναίκα του πασά –«τα έφτιαξε» με τον Τούρκο. Είχε όμως εμπόδιο τον χριστιανό, που ήταν και αυτός μέσα στο παλάτι, και δεν μπορούσε λοιπόν η κυρά να κάνει ότι ήθελε με τον Τούρκο. Γι αυτό, πήρε απόφαση να σκοτώσει τον Χριστιανό. Και να τι έκανε: Τον καιρό εκείνο ο πασάς ήταν στο θερινό του παλάτι. Πήγε λοιπόν και τον βρήκε και συκοφάντησε τον Χριστιανό υπηρέτη.: «Άνδρα μου πασά», του είπε, «όλα καλά στο παλάτι. Για τον Τούρκο υπηρέτη μας, δεν λέω. Πολύ καλός και υπάκουος. Αλλά τον άλλον, τον Χριστιανό υπηρέτη που έχουμε, πρέπει να τον διώξεις, πρέπει να τον σκοτώσεις, γιατί σχεδιάζει να σου κάνει κακό. όλο σε κατηγορεί και σε όλους λέει εναντίον σου».
Σαν τα άκουσε αυτά ο πασάς Χριστιανοί μου, μάνιασε και είπε στην γυναίκα του με θυμό: «Να μου τον στείλεις εδώ την Κυριακή οχτώ η ώρα το πρωί και θα διατάξω να του πάρουν το κεφάλι. Και μετά από μια ώρα να μου στείλεις τον καλό σου υπηρέτη, τον Τούρκο, να του δώσω σε ένα σακούλι το κεφάλι του χριστιανού να σου το φέρει». Χαρά η πασίνα που που θα κατάφερνε να διώξει από τα πόδια της τον χριστιανό και να είναι ελεύθερη στο παλάτι με τον Τούρκο!
Περίμενε ποτέ να έρθει η Κυριακή, για να πραγματοποιηθεί ο καημός της.
Ήρθε λοιπόν η Κυριακή και πρωί πρωί είπε στον Χριστιανό υπηρέτη της να πάει στον πασά, γιατί τον θέλει.
Και ξεκίνησε ο Χριστιανός να πάει στον πασά.
Στον δρόμο που πήγαινε πέρασε από μια Εκκλησία και θυμήθηκε την Μάνα του. «Παιδί μου», του έλεγε η μάνα του από μικρό παιδί που τον είχε κοντά της, «την Κυριακή το πρωί, όταν περάσεις από Εκκλησία, να μπείς μέσα και να μην φύγεις μέχρι ο παπάς πει το “Δι ευχών των Αγίων Πατέρων ημών..” και τελειώσει η Λειτουργία»  Έτσι έκανε και ο Χριστιανός υπηρέτης. Μπήκε στην Εκκλησία, έκανε τον Σταυρό του, άκουσε όλη την Θεια Λειτουργία, πήρε αντίδωρο από του παπά το χέρι και έφυγε. (Είχε περάσει μια-μιάμιση ώρα).
Εν τω μεταξύ, η γυναίκα του πασά, είχε στείλει τον Τούρκο υπηρέτη, για να του δώσει ο πασάς το κεφάλι του Χριστιανού, όπως είχαν συνεννοηθεί..
Πρώτος στον πασά πήγε ο Τούρκος. Ο πασάς τώρα, που δεν γνώριζε στο πρόσωπο τους υπηρέτες στο χειμερινό παλάτι, γιατί το διαφέντευε η κυρά του, νόμισε  τον Τούρκο για τον Χριστιανό, που τάχα τον συκοφαντούσε, και διέταξε αμέσως να του πάρουν το κεφάλι. Έφτασε αργότερα και ο Χριστιανός ο λειτουργημένος. «Με έστειλε η κυρά σου, αφέντη μου», είπε στον πασά. «Τι με θέλεις; Στις προσταγές σου». Και ο πασάς, χριστιανοί μου, του έδωσε σε ένα δεμένο σακούλι το κεφάλι του άλλου υπηρέτη που είχε σκοτώσει. Και αυτό ο υπηρέτης ήταν ο Τούρκος.
«Πάρε παιδί μου, αυτό το σακούλι», του είπε, «και πήγαινε το στην κυρά σου. Θα χαρεί πολύ, όταν το ανοίξει».
Σαν έφτασε ο Χριστιανός υπηρέτης στην γυναίκα του πασά και της πήγε το σακούλι με το κεφάλι του αγαπημένου της Τούρκου, αυτή λιποθύμησε , γιατί ποτέ της δεν περίμενε ότι θα έρθουν αντίστροφα τα πράγματα.
 
Τι έσωσε, χριστιανοί μου, τον χριστιανό υπηρέτη από τον βέβαιο θάνατο; Τον έσωσε η Θεία Λειτουργία!
 Όλοι λοιπόν στην Θεία Λειτουργία, για να παίρνουμε την ευλογία του Θεού, που μας σώζει από τους κινδύνους .
2. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ (Β)
+από το βιβλίο του Επισκόπου 
Γόρτυνος & Μεγαλουπόλεως
κ.κ. Ιερεμίου Φούντα+ 

1. Συνεχίζουμε, αγαπητοί μου χριστιανοί, την ερμηνεία στην Θεία Λειτουργία, που αρχίσαμε από το προηγούμενο κήρυγμα μας.

Σας είπα ότι η Θεία Λειτουργία δεν είναι έργο μόνο του παπά, αλλά και του «λείτους», δηλαδή του λαού, γι αυτό και λέγεται «Λειτουργία». Και ακόμη στο προηγούμενο κήρυγμα μου σας είπα ότι, όποιος λειτουργιέται, έχει την ευλογία του Θεού, που τον φυλάει από πολλούς κινδύνους.
   2. Συνεχίζουμε σήμερα και σας λέγω ότι στην Θεία Λειτουργία ζούμε όλη την ζωή του Χριστού, από την Φάτνη της Βηθλεέμ μέχρι την Σταύρωση στον Γολγοθά. Ζούμε την Γέννηση, την Βάπτιση, την Σταύρωση και την Ανάσταση του Χριστού και αυτήν ακόμη την Δεύτερη του Χριστού Παρουσία.
Γιατί παλαιά, όταν τελείωνε η Θεία Λειτουργία, οι παλαιοί χριστιανοί έλεγαν: «Ελθέτω Χάρις και παρελθέτω κόσμος». Δηλαδή: Έλα να μας πάρεις Χριστέ, με την Δεύτερη Σου Παρουσία!

Η Θεία Λειτουργία όμως, αδελφοί μου, δεν είναι απλά μια ανάμνηση των  γεγονότων της ζωής του Χριστού, αλλά είναι μια αναπαράσταση των γεγονότων αυτών. Ο Χριστός ανα-ΠΑΡΙΣΤΑΤΑΙ, είναι δηλαδή Παρών στην Θεία Λειτουργία. Έτσι χριστιανοί μου, όταν ακούτε στην Λειτουργία τον Ιερέα σας να διαβάζει το Ευαγγέλιο, να νιώθετε τον Ίδιο τον Χριστό ότι σας μιλάει από την Ωραία Πύλη και σας κηρύττει τον Άγιο Του Λόγο. Και όταν πάλι βλέπετε τον Ιερέα να βγάζει τα Άγια, να νιώθετε ότι είναι ο Ίδιος ο Χριστός, που πάει με τον Σταυρό Του στον Γολγοθά, για να σταυρωθεί.
 
3. Στην Θεία Λειτουργία, φέρνουμε την κτίση στον Θεό και την αγιάζουμε και την θεώνουμε. Ο σκοπός του ανθρώπου, αδερφοί μου, είναι να θεωθεί. Και όχι μόνο να θεωθεί αυτός, αλλά και να θεώσει την κτίση. Γι αυτό και έχουμε σώμα, που αποτελείται από όλα τα στοιχεία του γύρω κόσμου μας. Θεούμενος ο άνθρωπος θεώνει και το σώμα του και έτσι φέρνει την κτίση, γιατί το σώμα μας αποτελείται από όλα τα στοιχεία της κτίσης. Αλλά αποτύχαμε στον σκοπό μας αυτό, γιατί θρέψαμε το σώμα μας με τον απηγορευμένο καρπό. Αυτό όμως, που με την πτώση μας το αποτύχαμε και δεν καταφέραμε να αγιάσουμε την κτίση, το πετυχαίνουμε στην Θεία Λειτουργία.
Γιατί, για να γίνει η Θεία Λειτουργία φέρνουμε πρόσφορο και ανάμα, ψωμί και κρασί. Αυτά είναι υλικά στοιχεία, είναι κτίση, που την προσφέρουμε στον Θεό. Και μια στιγμή, ιερή στιγμή, που ο παπάς κράζει  «Τα Σά εκ των Σών», γίνεται θαύμα, χριστιανοί μου: Το ψωμάκι γίνεται Σώμα Χριστού και το κρασάκι γίνεται Αίμα Χριστού. Δηλαδή θεώνεται η κτίση! Στην Μεταμόρφωση δεν έλαμψε μόνο το Πρόσωπο του Χριστού, αλλά και τα ιμάτια Του – που είναι κτίση – έγιναν «λευκά ως το φως»!
 
4. Η Θεία Λειτουργία, αδερφοί μου, τέλος, είναι ένα δράμα, πολύπαικτο δράμα με κλιμακωτό σχήμα. Να, τι θέλω να πω:  Στην Θεία Λειτουργία άλλοτε μιλάει ο παπάς στον λαό και ο λαός, δηλαδή ο ψάλτης, μιλάει στον Θεό. Και άλλοτε αλλάζει αυτό και ο παπάς μιλάει στον Θεό και ο λαός στον παπά. Όταν για παράδειγμα, ο ιερέας λέει: «Του Κυρίου δεηθώμεν» και «Υπέρ της άνωθεν ειρήνης κλπ», τότε μιλάει στον λαό και ο λαός απαντά: «Κύριε, ελέησον». Δηλαδή, ο λαός μιλάει στον Θεό και Τον παρακαλεί να στείλει τα ελέη Του. Και όταν ο παπάς λέει: «Ειρήνη πάσι» μιλάει πάλι στον λαό και ο λαός του απαντά: «Και το πνεύματί σου». Και σε σένα, δηλαδή, πάτερ μου, να έρθει η ειρήνη! Όταν όμως ο ιερέας λέει «Ότι πρέπει Σοι πάσα δόξα…», τότε αυτός μιλάει στον Θεό και ο λαός του απαντά με το «Αμήν», με το οποίο σφραγίζει τα λόγια του ιερέα στον Θεό. Γιατί το «Αμήν», σημαίνει «αλήθεια». Ένα δράμα, λοιπόν, είναι η Θεία Λειτουργία, ένα πολύπαικτο δράμα και το δράμα αυτό έχει κλιμακωτό χαρακτήρα. Από τα κατώτερα προς τα ανώτερα και τα υψηλότερα. Πρώτα διαβάζεται ο Απόστολος, που είναι τα λόγια των Αποστόλων και έπειτα το ανώτερο, το Ευαγγέλιο, που είναι τα λόγια του Χριστού. Πρώτα η Λειτουργία των «Κατηχουμένων», που ήταν αβάπτιστοι, αλλά κατηχούνταν για να βαπτιστούν και έπειτα η Λειτουργία των «Πιστών», των βαπτισμένων δηλαδή. Και τελευταία, επειδή είναι το ανώτερο από όλα, προσφέρεται η Θεία Κοινωνία στους πιστούς.


Ας μας φωτίσει ο Θεός, χριστιανοί μου, για να έχουμε αυτό το αναγωγικό ανέβασμα στην Θεία Λειτουργία, για να πετύχουμε το «Άνω σχώμεν τας καρδίας», που ακούμε σ’ Αυτήν. 
3. «ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΗ Η ΒΑΣΙΛΕΙΑ»
 
 
1. Αρχίζει, αγαπητοί μου αδερφοί χριστιανοί, η Θεία Λειτουργία και προτού να αρχίσει θυμιάζει ο Ιερεύς την Αγία Τράπεζα, τα εικονίσματα και τον λαό. Αυτός είναι ένας λειτουργικός Κανόνας:  Πριν από ένα νέο μεγάλο τμήμα της Θείας Λειτουργίας να προηγείται θυμίαμα. Έτσι ο Ιερεύς θυμιάζει στον Απόστολο, γιατί ακολουθεί το Ευαγγέλιο. Και θυμιάζει πάλι στο Χερουβικό, επειδή θα βγούν τα Άγια. Έτσι, λοιπόν, θυμιάζει ο Ιερεύς στην Δοξολογία, όχι για την ίδια την Δοξολογία, αλλά γιατί μετά από αυτήν αρχίζει η Θεία Λειτουργία. Για τον ίδιο λόγο στην Δοξολογία χτυπάει η Τρίτη καμπάνα. όχι για την Δοξολογία, αλλά για την Λειτουργία, που πρόκειται να αρχίσει.
 
2. Η Θεία Λειτουργία, αγαπητοί μου, αρχίζει με το «Ευλογημένη η Βασιλεία του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος».
Αρχίζει δηλαδή με έναν σύντομο ύμνο στην Αγία Τριάδα. Και αυτόν τον ύμνο στην Αγία Τριάδα τον ακούμε πολλές φορές στην Θεία Λειτουργία. Τρόπον τινά είναι η «σπονδυλική στήλη» της Θείας Λειτουργίας και είναι ο «μυελός» της! Η Λειτουργία, που αρχίζει με την Αγία Τριάδα, τελειώνει με την Αγία Τριάδα. Γιατί, όπως διατάσσουν οι Λειτουργικές Δέλτοι, μετά το «Δι ευχών» της Θείας Λειτουργίας ο Ιερεύς εύχεται στον λαό : «Η Αγία Τριάς διαφυλάξαι πάντας υμάς» και σταυρώνει με την ευχή τον λαό. Έπειτα λέγει το «καλημέρα».
 
3. Η πίστη μας στην Αγία Τριάδα, αγαπητοί μου, που την ομολογούμε πολλές φορές στην Λειτουργία, είναι το πρώτο και το μεγαλύτερο κεφάλαιο του «Πιστεύω» μας. Ο Θεός μας είναι Ένας, αλλά είναι τρία Πρόσωπα:  Ο ΠΑΤΕΡΑΣ, ο ΥΙΟΣ και το ΑΓΙΟ ΠΝΕΥΜΑ. Άλλο Πρόσωπο ο Πατέρας, άλλο Πρόσωπο ο Υιός και άλλο το Άγιο Πνεύμα. Αλλά ενώ είναι διάφορα τα τρία Πρόσωπα, όμως είναι ΟΜΟΟΥΣΙΑ, έχουν δηλαδή την ίδια Ουσία. Αυτό εμείς οι Ορθόδοξοι το εκφράζουμε με τα τρία δάχτυλά ενωμένα, όταν κάνουμε τον σταυρό μας. Αρχή της Θεότητας είναι ο Πατέρας, ο Οποίος γεννά τον Υιό και ο Οποίος, πάλι, Πατέρας, εκπορεύει το Άγιο Πνεύμα. Προσέχετε αυτό που σας λέγω, χριστιανοί μου, γιατί διαφέρουμε σ’ αυτό με τους Ρωμαιοκαθολικούς Φράγκους. Εμείς προβάλλουμε Πρόσωπο στο Δόγμα μας για την Αγία Τριάδα  προβάλλουμε τον Πατέρα ως Αρχή της Θεότητας. Αυτοί δεν προβάλλουν θείο Πρόσωπο, αλλά Ουσία και λέγουν: Αφού το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται από τον Πατέρα, γιατί να μην εκπορεύεται και από τον Υιό, που έχει την ίδια Ουσία με τον Πατέρα; «Φιλιόκβε», λοιπόν λέγουν. Δηλαδή «και εκ του Υιού». Αυτό το «Φιλιόκβε» των αιρετικών Παπικών είναι φοβερή αίρεση, γιατί έβαλε δυαρχία στην Αγία Τριάδα, ενώ πηγή Θεότητος είναι Μία, ο Πατέρας. Με το «Φιλόκβε» τους όμως οι Φραγκολατίνοι βάζουν και δεύτερη αρχή Θεότητος, τον Υιό. Και τι αντιφατικά και περίεργα πράγματα είναι αυτά που έχουν οι Φραγκολατίνοι Καθολικοί; Από την μια μεριά έχουν δυαρχία για την Αγία Τριάδα και από την άλλη μεριά έχουν μοναρχία στην διοίκηση, γιατί υπερυψώνουν τον Πάπα τους και τον πιστεύουν μάλιστα και για αλάθητο. Ο Θεός να τους φωτίσει να συνέλθουν και να επανέλθουν στην Αλήθεια από την οποία κόπηκαν.
 
4. Εμείς, αγαπητοί μου χριστιανοί, να κρατήσουμε ορθά την πίστη μας και την λατρεία μας στην Αγία Τριάδα. Όταν ακούτε τον παπά να λέει το «Ευλογημένη η Βασιλεία» να σηκώνεστε όρθιοι και να κάνετε τον σταυρό σας εκείνη την ώρα. Αλλά και πάντοτε στην Λειτουργία, όταν ακούτε τον Ιερέα να λέει «του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος» να είστε όρθιοι εκείνη την ώρα και να κάνετε τον σταυρό σας. Στο σπίτι σας, όταν κάνετε την προσευχή σας, να την αρχίζετε με την Αγία Τριάδα, με το «Εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος». Και να λέτε και την άλλη προσευχή στην Αγία Τριάδα το : ΑΓΙΟΣ Ο ΘΕΟΣ (είναι για τον Πατέρα αυτό), ΑΓΙΟΣ ΙΣΧΥΡΟΣ (είναι για τον Υιό αυτό), ΑΓΙΟΣ ΑΘΑΝΑΤΟΣ (είναι για το Άγιο Πνεύμα αυτό). Ακόμα να λέτε και αυτή την όμορφη προσευχή στην Αγία Τριάδα, αγαπητοί μου: «Η ελπίς μου ο Πατήρ, καταφυγή μου ο Υιός, σκέπη μου το Πνεύμα το Άγιον, Τριάς Αγία δόξα Σοι». Και αν δεν μπορείτε όλη να την μάθετε, μάθετε την τελευταία φράση μόνο και να την λέτε πολλές φορές την μέρα. Στο σπίτι, στον δρόμο, στα χωράφια να λέτε από μέσα σας: «Τριάς Αγία, δόξα Σοι».
4. «ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΑΠΤΗ», «ΑΜΗΝ», «ΕΙΡΗΝΙΚΑ»,
        «ΚΥΡΙΕ ΕΛΕΗΣΟΝ».


1. Προχωρούμε, αγαπητοί μου χριστιανοί, στην ερμηνεία της Θείας Λειτουργίας. Μετά το «Ευλογημένη η Βασιλεία», που είπε ο Ιερέας και δοξάσαμε όλοι την Αγία Τριάδα, ο ψάλτης λέει το «Αμήν». Η λέξη αυτή, που μας ήρθε από την Παλαιά Διαθήκη, σημαίνει «Αλήθεια», «Είθε να γίνει» αυτό που είπε ο Ιερέας. Αυτό το «Αμήν» το έλεγε πρώτα και το έψελνε όλο το εκκλησίασμα. Για φανταστείτε, χριστιανοί μου, όλο το εκκλησίασμα να λέει δυνατά το «Αμήν»! Φαινόνταν σαν να ακουγόταν μια βροντή. Γι αυτό και ο άγιος Ιερώνυμος το «Αμήν» του ψάλτου το παρομοιάζει πραγματικά με ουράνια βροντή, με την βροντή των Αγγέλων. Αυτό το «Αμήν» είναι η σφραγίδα, που βάζει ο λαός στα λόγια του Ιερέως και έτσι «σφραγισμένη» και συμπληρωμένη από τον λαό η δοξολογία της Αγίας Τριάδος στέλνεται στον ουρανό. Έτσι φαίνεται καθαρά ότι όχι μόνον ο Ιερεύς, αλλά και ο λαός παίρνει μέρος στην Θεία Λειτουργία.
Γιατί, πραγματικά, θα έλειπε κάτι από το «Ευλογημένη η Βασιλεία..», αν ο Ψάλτης, δηλαδή ο λαός, δεν έβαζε και το «Αμήν» στο τέλος.
 

2. Και αρχίζουμε τώρα, αδερφοί μου χριστιανοί, να λέμε διάφορα αιτήματα στον Θεό. Τα αιτήματα αυτά τα λέμε με το ρήμα «δεηθώμεν», που σημαίνει να ζητήσουμε, να «ζητιανέψουμε» καλύτερα από τον Θεό. Γιατί. τι άλλο είμαστε μπροστά στον Θεό, παρά ζητιάνοι! Για να εισακουστεί όμως, η προσευχή μας από τον Θεό γι αυτά τα διάφορα, που θα Του ζητήσουμε, πρέπει να έχουμε ειρήνη στην ψυχή μας. Να μην είμαστε, δηλαδή, ταραγμένοι, να μην είμαστε θυμωμένοι εναντίον των άλλων, γιατί τότε η προσευχή μας δεν ακούγεται. Γι αυτόν ακριβώς τον λόγο στην αρχή της Θείας Λειτουργίας, αμέσως μετά το «Ευλογημένη η Βασιλεία..», ακούμε τον Ιερέα να λέγει το «Εν ειρήνη του Κυρίου δεηθώμεν». Δηλαδή να προσευχηθούμε στην Θεία Λειτουργία με ήρεμη την καρδιά. Ας το προσέχουμε αυτό, χριστιανοί μου, ιδιαίτερα όταν πρόκειται να ξεκινήσουμε από το σπίτι, για να έρθουμε στην Θεία Λειτουργία. Να προσπαθούμε δηλαδή να μην αρχίζουμε με τους σπιτικούς μας κουβέντες, που πάνε για μαλώματα, γιατί τότε θα χάσουμε την Θεία Λειτουργία. Γιατί στην Θεία Λειτουργία «Εν ειρήνη του Κυρίου δεηθώμεν».
   
3. Είναι τόσο σοβαρό το θέμα της ειρήνης, ώστε και αμέσως μετά ακούμε τον Ιερέα να λέει πάλι για ειρήνη. «Υπέρ της άνωθεν ειρήνης», το ένα αίτημα. «Υπέρ της ειρήνης του σύμπαντος κόσμου», το άλλο αίτημα. Και επειδή, λοιπόν, τρείς φορές ακούμε τον παπά να λέει για ειρήνη, όλα αυτά, που θα πει παρακάτω, τα λέμε «Ειρηνικά».
Έχουν και άλλον όνομα τα «Ειρηνικά». Λέγονται «Συναπτή», «Μεγάλη Συναπτή». «Συνάπτω» σημαίνει «ράβω», «ενώνω» το ένα κοντά στο άλλο. Και επειδή, λοιπόν, στην συνέχεια δένουμε και ενώνουμε διάφορα αιτήματα και τα δίνουμε στον Θεό, για όλο αυτό το τμήμα, που το είπαμε «Ειρηνικά», το λέμε και «Συναπτή». Το λέμε όμως «Μεγάλη Συναπτή», για να διακρίνεται από τις άλλες δύο «Συναπτές», που είναι μικρές, όπως θα δούμε σε άλλο κήρυγμα.
 
4. Κάθε αίτημα, που λέει ο Ιερέας στον Θεό με τα «Ειρηνικά», ο ψάλτης το σφραγίζει με το «Κύριε, ελέησον». Τι ωραία που είναι αυτή η μικρή προσευχούλα, αγαπητοί μου χριστιανοί! Είναι σύντμηση εκείνης της προσευχής με τα πέντε λόγια, που την έλεγαν παλαιά οι πατέρες μας. Αλλά την ξεχάσαμε οι νεότεροι!...  Είναι η προσευχή «ΚΥΡΙΕ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΕ, ΕΛΕΗΣΟΝ ΜΕ». Να την λέτε, χριστιανοί μου, την προσευχή αυτή. Και στον δρόμο, όταν περπατάτε, και στο σπίτι, όταν συγυρίζετε, και στο βουνό, όταν σαλαγάτε τα πρόβατα, να λέτε από μέσα σας ‘η και δυνατά, αν είστε μόνοι: «ΚΥΡΙΕ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΕ, ΕΛΕΗΣΟΝ ΜΕ». Αλλά, αν δεν την θυμάστε όλη την προσευχή αυτή να την λέτε με δύο λόγια, όπως την ακούμε στην Λειτουργία: «ΚΥΡΙΕ ΕΛΕΗΣΟΝ». Ας μας ελεήσει ο Χριστός και ας συγχωρέσει τα αμαρτήματά μας με τις πρεσβείες της Θεοτόκου.